Crôm (III) ôxít – Wikipedia tiếng Việt

Ôxít crôm (III) (công thức Cr₂O₃) là một ôxít của crôm. Nó có phân tử gam 152 g/mol, nhiệt độ nóng chảy 2265 °C.

Ôxít crôm lưỡng tính là dạng ôxít bền vững duy nhất của crôm trong khoảng nhiệt độ đến 1200 °C (sau đó nó sẽ bắt đầu hoá hơi một phần). Chất này lấy từ nguồn ôxít crôm tự nhiên hoặc kali đicrômat.

Cr₂O₃ được dùng là chất tạo màu trong vật liệu gốm nhóm tạo màu. Nó luôn cho màu xanh lục (xanh crôm) đặc trưng dù nung chậm hay nhanh, môi trường lò ôxi hóa hay khử. Tuy nhiên nó cho men màu xanh mờ và nhạt. Nếu có CaO, màu xanh có thể chuyển sang màu xanh cỏ.

Chất làm mờ ziricon với hàm lượng 1-2% thường được thêm vào men có crôm để ổn định hoá men và ngăn chặn hiện tượng "viền nâu". Có thể chuyển màu xanh xám của crôm thành màu xanh lông công bằng cách thêm ôxít côban (II) (1% mỗi loại, có thể phải có thêm một chút MgO), sử dụng trong các loại men chứa bo và natri.

Ôxít crôm sử dụng trong men có kẽm có khuynh hướng tạo ra kẽm crômat màu nâu (hay cam?). Ôxít crôm kết hợp với thiếc cho màu hồng vì vậy nếu cần làm sáng màu xanh crôm có thể sử dụng vôit bột trắng và ôxít nhôm thay vì dùng thiếc. Màu hồng crôm-thiếc sẽ có độ đồng nhất cao nếu hỗn hợp được nung chảy trước (chủ yếu là tạo sự biến màu) và nếu men có hàm lượng canxi hay stronti cao (tối thiểu 10% CaO), không có kẽm. Thông thường hàm lượng ôxít thiếc khoảng 4-5%, cao hơn ôxít crôm từ 20 đến 30 lần. Màu hồng crôm-thiếc chuyển sang màu tím nếu trong men có lượng đáng kể bo. Nếu men có thành phần là 3,3 SiO₂, 0,27 Al₂O₃, 0,2 B₂O₃, 0,15 Li₂O, 0,5 CaO, 0,1 MgO, 0,15 Na₂O được pha màu 5% ôxít thiếc, 0,6% cacbonat côban, 0,17% ôxít crôm sẽ có màu tím đẹp ở mức 6 của que thăm nhiệt.

Ôxít crôm trong men có hàm lượng chì cao sẽ tạo thành crômat chì màu vàng. Trong men gốc nên có thêm các ôxít kiềm thổ. Thêm ôxít kẽm sẽ có thể tạo màu cam. Dưới 950 °C, trong men có hàm lượng chì cao, nhôm thấp, ôxít crôm cho màu đỏ đến cam, thường có dạng kết tinh bề mặt. Nếu thêm sô đa màu sẽ chuyển sang vàng.

Ôxít crôm được sử dụng trong hầu hết mọi loại vết màu đen ôxi hóa. Nó có thể chiếm đến 40% trong hệ Cr-Co-Fe và 65% trong hệ Cu-Cr.

CrO là một oxit bazơ, tác dụng với dd HCl tạo thành muối crom(II)