"Thanh niên hành khúc" là một ca khúc của nhạc sỹ Lưu Hữu Phước. Bài hát này được sử dụng bất hợp pháp (không có sự đồng ý của tác giả)[1], sửa đổi một chút lời để thành bài "Tiếng gọi công dân" - quốc ca của Quốc gia Việt Nam rồi Việt Nam Cộng hòa từ 1949 đến 1975.
Nguyên thủy bài này là bài "La Marche des Étudiants" ra đời cuối năm 1939, do Lưu Hữu Phước sáng tác nhạc, Mai Văn Bộ đặt lời tiếng Pháp để làm bài hát chính thức của Câu lạc bộ Học sinh (Scholar Club) trường trung học Petrus Ký. Bài hát nhanh chóng trở thành bài hát chính thức của học sinh miền Nam thời bấy giờ. Năm 1941, Tổng hội Sinh viên Đông Dương đã chọn bài hát này làm bài hát chính thức và Lưu Hữu Phước đã viết lại lời tiếng Việt với tên gọi "Tiếng gọi thanh niên", chia thành 3 phần.
Lời 1 do Mai Văn Bộ và Lưu Hữu Phước soạn năm 1941, trước năm 1945 chỉ hát bí mật.
Lời 2 là "Tiếng gọi sinh viên" do Lê Khắc Thiều và Đặng Ngọc Tốt soạn cuối năm 1941, xuất bản năm 1943 rồi bị cấm.
Lời 3 do Hoàng Mai Lưu soạn tháng 4 năm 1945, xuất bản trong những ngày tiền khởi nghĩa tháng 8-1945.[2]
Năm 1945, tổ chức Thanh niên Tiền phong được thành lập, lấy hiệu kỳ là cờ vàng sao đỏ. Bài hát cũng được thay đổi một chút và trở thành bài hát chính thức của tổ chức Thanh niên Tiền phong với tên gọi "Tiếng gọi thanh niên" hay "Thanh niên hành khúc".
Năm 1948, chính phủ của Nguyễn Văn Xuân đã chọn bài "Tiếng gọi thanh niên" làm quốc ca với tên mới là "Tiếng gọi công dân" hay "Công dân hành khúc". Năm 1956, sau khi Việt Nam Cộng hòa thành lập, Đài Phát thanh Sài Gòn đã tự ý lấy bài hát, sửa chữa một vài đoạn để làm thành bản quốc ca của Việt Nam Cộng hòa. Nhạc sĩ Lưu Hữu Phước lúc còn sống đã phản đối việc sử dụng trái phép tác phẩm của ông để làm “quốc ca” cho các chế độ ở Sài Gòn trước 1975.[3]
Ngay từ năm 1949, nhạc sĩ Lưu Hữu Phước đã có đơn thư kịch liệt phản đối việc tác phẩm bị sử dụng trái phép, và sau này trong thời gian tập kết ngày Bắc đêm Nam, từ thủ đô Hà Nội, tiếng nói của nhạc sĩ trên làn sóng điện Đài Tiếng nói Việt Nam liên tục những lời nặng tiếng nhẹ bác bỏ kể cả giễu cợt này khác nhưng bài "Tiếng gọi thanh niên" của ông vẫn cứ bị đối phương sử dụng vào một mục đích khác! Năm 1965, nhạc sĩ Lưu Hữu Phước trở lại chiến trường miền Nam. Và cũng năm đó ông viết ca khúc Giải phóng miền Nam. Rồi sự kiện Chính phủ Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam được thành lập, thủ đô đóng ở Lộc Ninh (tỉnh Bình Long trước 1975,hiện nay thuộc tỉnh Bình Phước), ca khúc Giải phóng miền Nam đã được sử dụng là Quốc ca chính thức của Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam.[1]
Sau này, Đỗ Mậu đăng lại “bản tin tham khảo” từ San Francisco về việc một số cựu quan chức Việt Nam Cộng hòa khi mơ về việc "phục quốc" đã thảo luận về việc thay thế quốc ca cũ như sau[4]:
- Khoảng 50 người gồm các giới văn nghệ sĩ, kỹ thuật gia, thương gia, cựu quân nhân các quân binh chủng với đủ lớp tuổi đã họp mặt sinh hoạt văn hóa văn nghệ vào chiều tối thứ bảy ngày 5/12/1987. Trong buổi sinh hoạt này một vấn đề đang nóng bỏng là vấn đề quốc ca đã được đem ra bàn luận và chọn bài “Việt Nam - Việt Nam” làm bài ca chính thức. Nhưng rồi sau đó không lâu “kết quả là tình trạng vẫn như cũ, nghĩa là bản nhạc của Lưu Hữu Phước vẫn được đứng dậy trang nghiêm hát trong những buổi họp của người Việt. Ở nước ngoài thì quý vị tranh luận với nhau, rồi coi nhau như kẻ thù, còn ở trong nước Trần Bạch Đằng mỉa mai viết trong “Tiếng hát những người đi tới” như sau: “Ta nhớ chính phủ “Nam kỳ quốc” của Nguyễn Văn Thinh chọn không xong bài “quốc ca" đành dùng bài phổ nhạc Chinh phụ ngâm của Võ Văn Lúa. Các chế độ bù nhìn từ năm 1950, không còn con đường nào khác, cứ dùng bài Tiếng gọi thanh niên của tên “Việt minh”, tên “Việt cộng” Lưu Hữu Phước làm “quốc ca".
La Marche des Étudiants[sửa | sửa mã nguồn]
- Étudiants! Du sol l'appel tenace
- Pressant et fort, retentit dans l'espace.
- Des côtes d'Annam aux ruines d'Angkor,
- À travers les monts, du sud jusqu'au nord,
- Une voix monte ravie:
- Servir la chère Patrie!
- Toujours sans reproche et sans peur
- Pour rendre l'avenir meilleur.
- La joie, la ferveur, la jeunesse
- Sont pleines de fermes promesses.
Điệp khúc:
- Te servir, chère Indochine,
- Avec cœur et discipline,
- C'est notre but, c'est notre loi
- Et rien n'ébranle notre foi!
Tiếng gọi thanh niên[sửa | sửa mã nguồn]
- Lời 1:
- Này anh em ơi tiến lên đến ngày giải phóng
- Đồng lòng cùng nhau ra đi sá gì thân sống
- Cùng nhau ta tuốt gươm, cùng nhau ta đứng lên
- Thù kia chưa trả xong thì ta luôn cố bền.
- Lầm than bao năm ta đau khổ biết mấy
- Vàng đá gấm vóc loài muông thú cướp lấy
- Loài nó, chúng lấy máu đào chúng ta
- Làm ta gian nan cửa nhà tan rã
- Bầu máu nhắc tới nó càng thêm nóng sôi
- Ta quyết thề phá tan quân dã man rồi.
- Vung gươm lên ta quyết đi tới cùng
- Vung gươm lên ta thề đem hết lòng
- Tiến lên đồng tiến sá chi đời sống
- Chớ quên rằng ta là giống Lạc Hồng.
- Lời 2:
- Này sinh viên ơi đứng lên đáp lời sông núi
- Đồng lòng cùng đi đi đi mở đường khai lối
- Kìa non sông nước xưa, truyền muôn năm chớ quên
- Nào anh em Bắc Nam cùng nhau ta kết đoàn.
- Hồn thanh xuân như gương trong sáng
- Đừng tiếc máu nóng tài xin ráng
- Thời khó thế khó khó làm yếu ta
- Dù muôn chông gai vững lòng chi sá
- Đường mới kíp phóng mắt nhìn xa bốn phương
- Tung cánh hồn thiếu niên ai đó can trường.
- Sinh viên ơi mau tiến lên dưới cờ
- Anh em ơi quật cường nay đến giờ
- Tiến lên cùng tiến gió tung nguồn sống
- Cháy trong lòng ta ngàn mớ lửa hồng.
- Lời 3:
- Này thanh niên ơi, tiến lên đến ngày giải phóng
- Đồng lòng cùng đi đi đi sá gì thân sống
- Nhìn non sông nát tan thù nung tâm chí cao
- Nhìn muôn dân khóc than, hờn sôi trong máu đào.
- Liều thân xông pha ta tranh đấu
- Cờ nghĩa phấp phới vàng pha máu
- Cùng tiến quét hết những loài dã man
- Hầu đem quê hương thoát vòng u ám
- Thề quyết lấy máu nóng mà rửa oán chung
- Muôn thuở vì núi sông nêu tiếng Anh hùng.
- Anh em ơi mau tiến lên dưới cờ
- Anh em ơi quật cường nay đến giờ
- Tiến lên cùng tiến gió tung nguồn sống
- Cháy trong lòng ta ngàn mớ lửa hồng.
Tiếng gọi công dân[sửa | sửa mã nguồn]
Này Công dân ơi! Quốc gia đến ngày giải phóng!
Đồng lòng cùng đi hy sinh tiếc gì thân sống
Vì tương lai Quốc dân, cùng xông pha khói tên
Làm sao cho núi sông từ nay luôn vững bền
Dù cho thây phơi trên gươm giáo
Thù nước lấy máu đào đem báo
Nòi giống lúc biến phải cần giải nguy
Người công dân luôn vững bền tâm trí
Hùng tráng quyết chiến đấu làm cho khắp nơi
Vang tiếng người nước Nam cho đến muôn đời.
Công dân ơi! Mau hiến thân dưới cờ
Công dân ơi! Mau làm cho cõi bờ
Thoát cơn tàn phá, vẻ vang nòi giống
Xứng danh ngàn năm dòng giống Lạc Hồng!
Thanh niên hành khúc[cần dẫn nguồn][sửa | sửa mã nguồn]
I.
Này Thanh niên ơi! Quốc gia đến ngày giải phóng!
- Đồng lòng cùng đi, đi, mở đường khai lối
- Vì non sông nước xưa, truyền muôn năm chớ quên,
- Nào anh em Bắc Nam! Cùng nhau ta kết đoàn!
- Hồn thanh xuân như gương trong sáng,
- Đừng tiếc máu nóng, tài xin ráng!
- Thời khó, thế khó, khó làm yếu ta,
- Dầu muôn chông gai vững lòng chi sá
- Đường mới kíp phóng mắt nhìn xa bốn phương,
- Tung cánh hồn thiếu niên ai đó can trường
Điệp khúc:
- Sinh viên ơi! Ta quyết đi đến cùng!
- Sinh viên ơi! Ta thề đem hết lòng!
- Tiến lên đồng tiến! Vẻ vang đời sống!
- Chớ quên rằng ta là giống Lạc Hồng!
II.
- Này sinh viên ơi! Dấu xưa vết còn chưa xoá!
- Hùng cường trời Nam, ghi trên bảng vàng bia đá!
- Lùa quân Chiêm nát tan, thành công Nam tiến luôn,
- Bình bao phen Tống Nguyên, từng ca câu khải hoàn
- Hồ Tây tranh phong oai son phấn,
- Lừng tiếng Sát Thát Trần Quốc Tuấn
- Mài kiếm cứu nước nhớ người núi Lam,
- Trừ Thanh, Quang Trung giết hằng bao đám
- Nòi giống có khí phách từ xưa chớ quên,
- Mong đến ngày vẻ vang, ta thắp hương nguyền
(Điệp khúc)
III.
- Này sinh viên ơi! Muốn đi đến ngày tươi sáng,
- Hành trình còn xa, chúng ta phải cùng nhau gắng!
- Ngày xưa ai biết đem tài cao cho núi sông,
- Ngày nay ta cũng đem lòng son cho giống dòng
- Là sinh viên vun cây văn hoá,
- Từ trước sẵn có nhiều hoa lá
- Đời mới kiến thiết đáp lòng những ai
- Hằng mong ta ra vững cầm tay lái
- Bền chí quyết cố gắng làm cho khắp nơi
- Vang tiếng người nước Nam cho đến muôn đời!
(Điệp khúc)
- Này thanh niên ơi! Đứng lên đáp lời sông núi
- Đồng lòng cùng đi đi đi mở đường khai lối
- Vì non sông nước xưa truyền muôn năm chớ quên
- Nào anh em Bắc Nam cùng nhau ta kết đoàn
- Hồn thanh xuân như gương trong sáng
- Đừng tiếc máu nóng tài xin ráng
- Thời khó thế khó khó làm yếu ta
- Dầu muôn chông gai vững lòng chi sá
- Đường mới kiếp phóng mắt nhìn xa bốn phương
- Tung cánh hồn thiếu niên ai đó can trường
Điệp khúc:
- Thanh niên ơi! Ta quyết đi đến cùng
- Thanh niên ơi! Ta nguyền đem hết lòng
- Tiến lên, đồng tiến, vẻ vang đời sống
- Chớ quên rằng ta là giống Lạc Hồng
No comments:
Post a Comment